Nguyễn Đức Cảnh (1908 - 1932)

     Nguyễn Đức Cảnh quê ở làng Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình, xuất thân từ một gia đình nhà nho nghèo.
     Giác ngộ về tinh thần yêu nước và cách mạng khi còn đang học ở trường Thành Chung Nam Định, trong cao trào yêu nước và dân chủ những năm 1925 - 1926, ông tham gia phong trào đấu tranh đòi ân xá Phan Bội Châu và phong trào để tang Phan Châu Trinh nên bị đuổi học. Ông lên Hà Nội xin làm công nhân ở nhà máy in Lê Văn Tân để kiếm sống. Đây cũng là dịp tốt để ông có điều kiện hoạt động cách mạng.
     Thời kì này, Nguyễn Đức Cảnh có liên lạc với nhóm Nam đồng thư xã và trở thành đảng viên của Việt Nam Quốc dân đảng, vào tháng 7/1927 Nguyễn Đức Cảnh được cử đi Trung Quốc gặp Tổng bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên bàn việc thống nhất hành động chống đế quốc Pháp. Nhân đó, ông được dự lớp huấn luyện chính trị theo chương trình của Nguyễn Ái Quốc. Ngay sau đó, ông đã li khai Việt Nam Quốc dân đảng và xin gia nhập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.
     Trở về nước năm 1928, Nguyễn Đức Cảnh được cử vào Kì bộ Bắc Kì của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, hoạt động ở Hải Phòng và các tỉnh vùng mỏ.
     Tháng 3/1929, ông cùng một số đồng chí khác tổ chức chi bộ Cộng sản đầu tiên tại số nhà 5D phố Hàm Long (Hà Nội).
     Ngày 17/6/1929, ông tham gia thành lập Đông Dương Cộng sản đảng tại số nhà 312 phố Khâm Thiên (Hà Nội), xuất bản tờ báo Búa liềm. Ông là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương lâm thời và được phân công công tác vận động quần chúng công nhân trong cả nước.
     Trong Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản, Nguyễn Đức Cảnh và Trịnh Đình Cửu là đại biểu của Đông Dương Cộng sản đảng sang dự họp. Sau Hội nghị, ông về hoạt động ở Hải Phòng, được phân công phụ trách các tờ báo Lao động và Công hội đỏ; mở nhiều lớp huấn luyện chính trị cho anh chị em công nhân.
     Cuối năm 1930, ông được Trung ương cử vào công tác ở Trung Kì để tăng cường lãnh đạo Xô viết Nghệ - Tĩnh, Nguyễn Đức Cảnh được bầu vào Ban Thường vụ Xứ ủy Trung Kì, phụ trách tuyên huấn.
     Cuối tháng 4/1931, ông bị địch bắt trên đường đi công tác ở làng Yên Dũng Hạ, gần thành phố Vinh. Chúng giải ông về Hà Nội và tra tấn hết sức dã man, nhưng ông vẫn một lòng kiên cường bất khuất, không cung khai nửa lời.
     Ngày 31/7/1932, đế quốc Pháp xử chém ông tại Hải Phòng.
                               
                                                                         (Theo: Đinh Xuân Lâm - Trương Hữu Quýnh(Chủ biên),                                                                                  từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam).