Thứ nhất, do không nắm vững kiến thức nên dẫn đến việc không chắc chắn trong phân tích những sự kiện lịch sử.
Trong kì thi trung học phổ thông quốc gia, có không ít học sinh nắm không vững kiến thức nên đưa ra những sự kiện không chính xác, ảnh hưởng đến chất lượng bài thi. Chẳng hạn như đề: "Hãy trình bày những nét lớn về diễn biến của Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975". Có học sinh đã viết rằng: Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 là một trận đánh rất oai hùng của dân tộc ta, nhân dân ta đã chiến đấu rất anh dũng làm cho Pháp và Mĩ không kịp trở tay và cuối cùng chúng phải vội vã đầu hàng, rút quân về nước. Lỗi này chỉ thường mắc phải ở những học sinh không nắm vững kiến thức hay thường gọi là không thuộc bài.
Thứ hai, nhầm lẫn các sự kiện, niên đại, nhân vật lịch sử, dẫn đến tình trạng "lấy râu ông nọ cắm cằm bà kia".
Do nhớ không chính xác các kiến thức lịch sử hoặc không hiểu đúng yêu cầu của đề nên các em thường mắc phải lỗi này. Chẳng hạn có đề ra: " Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh đã thực hiện chủ trương gì để Việt Nam với tư cách là một nước độc lập đón tiếp quân Đồng minh vào giải giáp quân Nhật". Có nhiều em lại trình bày những sự kiện về tình hình Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám như: Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, 20 vạn quân Trung Hoa Dân quốc dưới danh nghĩa quân Đồng minh vào giải giáp phát xít quân đội Nhật; từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam, thực dân Anh tiếp sức cho Pháp quay trở lại xâm lược nước ta... Trong khi đó yêu cầu của đề bài là phải trình bày việc chớp lấy thời cơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh để phát động quần chứng Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
Thứ ba, bài làm mang tính chất chính trị, không nêu được các mốc diễn ra các sự kiện lịch sử.
Lỗi này thường gặp ở những học sinh không ghi nhớ được các niên đại lịch sử hoặc là đã học nhưng rất nhanh quên. Chẳng hạn đề: "Hãy trình bày các đợt tấn công của quân dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954". Có em đã trả lời: Chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra qua ba đợt: Đợt 1, quân ta tấn công vào phân khu phía Bắc, tiêu diệt nhiều quân địch; Đợt 2, quân ta tấn công vào phân khu Trung tâm, trong đợt này có nhiều trận đánh ác liệt, quân ta chiến đấu với địch giành lại từng tấc đất, từng ngọn đồi; Đợt 3, quân ta tấn công vào các cứ điểm còn lại của phân khu Trung tâm và phân khu Nam. Cuối cùng, quân ta giành thắng lợi hoàn toàn ở Điện Biên Phủ.
Thứ tư, chi tiết hóa các sự kiện mà không chú ý đến sự khái quát, tổng hợp.
Lỗi này thường mắc phải đối với những em học quá thuộc bài, thuộc không sót chi tiết nào trong nội dung chương trình ôn thi, đến khi làm bài, gặp phải đề yêu cầu khái quát, các em lại nặng về sự chi tiết trong bài làm dẫn đến tình trạng: hoặc là không đủ thời gian để làm bài hoặc là không đáp ứng đúng yêu cầu của đề ra. Chẳng hạn đề: "Hãy chứng minh Cách mạng tháng Tám năm 1945 giành được thắng lợi trong 15 ngày, nhưng phải được chuẩn bị trong 15 năm". Có em trình bày diễn biến của các phong trào cách mạng 1930 - 1931; phong trào dân chủ 1936 - 1939; phong trào giải phóng dân tộc 1939 - 1945. Trình bày không sót một sự kiện nào dẫn đến bài làm không đáp ứng đúng yêu cầu.
Thứ năm, dùng nhiều kiến thức hoặc từ ngữ văn học để nhắc đến một sự kiện lịch sử.
Lỗi này thường gặp ở những học sinh giỏi văn học hoặc những học sinh thi đại học hoặc học sinh giỏi quốc gia. Dĩ nhiên dùng kiến thức văn học để làm bài thi lịch sử là thực sự cần thiết, nhưng không nên quá lạm dụng. Chẳng hạn đề: "Vì sao nói: Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công là một biến cố lịch sử vĩ đại của dân tộc ta ?". Có em đã viết:Vào mùa thu năm 1945, một mùa thu của lịch sử, một mùa thu của khí thế ra quân, nhân dân ta đã làm nên một chiến công vang lừng, viết nên một trang sử vàng của dân tộc, đó là thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã phá tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp hơn 80 năm, một xiềng xích đã tròng lên đầu nhân dân ta làm nhân dân ta sống cảnh đời lầm than, cơ cực, một cảnh đời như ở địa ngục trần gian. Cách mạng tháng Tám thành công còn phá tan ách thống trị của phát xít Nhật đè đầu, cỡi cổ nhân dân ta gần 5 năm. Năm năm ấy, nhân dân ta đã phải rên xiếc bởi những gì mà quân Nhật gây ra.
Thứ sáu, bài làm diễn đạt còn lúng túng, sai lỗi chính tả.
Lỗi này lại thường mắc phải ở những học sinh có năng lực học văn không cao. Đây cũng là điều rất đáng quan tâm, nhất là những học sinh có mục tiêu thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng. Chẳng hạn đề: "Hãy phân tích Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã mở ra một bước ngoặt lịch sử vô cùng to lớn trong lịch sử dân tộc Việt Nam".
Về diễn đạt, có em chỉ gạch đầu dòng ghi những ý chính trong bài làm, không hề có chuyển mạch chuyển ý. Đây là thiếu sót lớn đối với những bài thi có mục đích xét tuyển cao đẳng đại học.
Về lỗi chính tả, có em viết từ "bước ngoặt" thành từ "bước ngoặc"; "Đảng Cộng sản Việt Nam" thành "đảng cộng sản Việt Nam" và rất nhiều từ khác nữa, cần hết sức lưu ý.
Thứ bảy, không xác định được yêu cầu của đề.
Thông thường, các đề thi lịch sửít khi yêu cầu học sinh học thuộc lòng rồi làm bài theo kiểu học thuộc của mình. Vì vậy, khi tiếp xúc với đề, nhất là những đề mang tính tư duy cao, các em thường lúng túng và làm bài theo kiểu học thuộc lòng. Như vậy, dẫn đến kết quả bài thi không cao. Chẳng hạn đề: "Tại sao lại khẳng định từ chiến thắng Việt - Bắc thu đông năm 1947, đến chiến thắng Biên giới thu - đông 1950 là một bước phát triển của cuộc kháng chiến ?". Có học sinh trình bày hết diễn biến từ chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947 rồi đến diễn biến của chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 mà không lí giải được vì sao đó là một bước phát triển vượt bậc của ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Do nhớ không chính xác các kiến thức lịch sử hoặc không hiểu đúng yêu cầu của đề nên các em thường mắc phải lỗi này. Chẳng hạn có đề ra: " Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh đã thực hiện chủ trương gì để Việt Nam với tư cách là một nước độc lập đón tiếp quân Đồng minh vào giải giáp quân Nhật". Có nhiều em lại trình bày những sự kiện về tình hình Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám như: Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, 20 vạn quân Trung Hoa Dân quốc dưới danh nghĩa quân Đồng minh vào giải giáp phát xít quân đội Nhật; từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam, thực dân Anh tiếp sức cho Pháp quay trở lại xâm lược nước ta... Trong khi đó yêu cầu của đề bài là phải trình bày việc chớp lấy thời cơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh để phát động quần chứng Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
Thứ ba, bài làm mang tính chất chính trị, không nêu được các mốc diễn ra các sự kiện lịch sử.
Lỗi này thường gặp ở những học sinh không ghi nhớ được các niên đại lịch sử hoặc là đã học nhưng rất nhanh quên. Chẳng hạn đề: "Hãy trình bày các đợt tấn công của quân dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954". Có em đã trả lời: Chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra qua ba đợt: Đợt 1, quân ta tấn công vào phân khu phía Bắc, tiêu diệt nhiều quân địch; Đợt 2, quân ta tấn công vào phân khu Trung tâm, trong đợt này có nhiều trận đánh ác liệt, quân ta chiến đấu với địch giành lại từng tấc đất, từng ngọn đồi; Đợt 3, quân ta tấn công vào các cứ điểm còn lại của phân khu Trung tâm và phân khu Nam. Cuối cùng, quân ta giành thắng lợi hoàn toàn ở Điện Biên Phủ.
Thứ tư, chi tiết hóa các sự kiện mà không chú ý đến sự khái quát, tổng hợp.
Lỗi này thường mắc phải đối với những em học quá thuộc bài, thuộc không sót chi tiết nào trong nội dung chương trình ôn thi, đến khi làm bài, gặp phải đề yêu cầu khái quát, các em lại nặng về sự chi tiết trong bài làm dẫn đến tình trạng: hoặc là không đủ thời gian để làm bài hoặc là không đáp ứng đúng yêu cầu của đề ra. Chẳng hạn đề: "Hãy chứng minh Cách mạng tháng Tám năm 1945 giành được thắng lợi trong 15 ngày, nhưng phải được chuẩn bị trong 15 năm". Có em trình bày diễn biến của các phong trào cách mạng 1930 - 1931; phong trào dân chủ 1936 - 1939; phong trào giải phóng dân tộc 1939 - 1945. Trình bày không sót một sự kiện nào dẫn đến bài làm không đáp ứng đúng yêu cầu.
Thứ năm, dùng nhiều kiến thức hoặc từ ngữ văn học để nhắc đến một sự kiện lịch sử.
Lỗi này thường gặp ở những học sinh giỏi văn học hoặc những học sinh thi đại học hoặc học sinh giỏi quốc gia. Dĩ nhiên dùng kiến thức văn học để làm bài thi lịch sử là thực sự cần thiết, nhưng không nên quá lạm dụng. Chẳng hạn đề: "Vì sao nói: Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công là một biến cố lịch sử vĩ đại của dân tộc ta ?". Có em đã viết:Vào mùa thu năm 1945, một mùa thu của lịch sử, một mùa thu của khí thế ra quân, nhân dân ta đã làm nên một chiến công vang lừng, viết nên một trang sử vàng của dân tộc, đó là thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã phá tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp hơn 80 năm, một xiềng xích đã tròng lên đầu nhân dân ta làm nhân dân ta sống cảnh đời lầm than, cơ cực, một cảnh đời như ở địa ngục trần gian. Cách mạng tháng Tám thành công còn phá tan ách thống trị của phát xít Nhật đè đầu, cỡi cổ nhân dân ta gần 5 năm. Năm năm ấy, nhân dân ta đã phải rên xiếc bởi những gì mà quân Nhật gây ra.
Thứ sáu, bài làm diễn đạt còn lúng túng, sai lỗi chính tả.
Lỗi này lại thường mắc phải ở những học sinh có năng lực học văn không cao. Đây cũng là điều rất đáng quan tâm, nhất là những học sinh có mục tiêu thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng. Chẳng hạn đề: "Hãy phân tích Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã mở ra một bước ngoặt lịch sử vô cùng to lớn trong lịch sử dân tộc Việt Nam".
Về diễn đạt, có em chỉ gạch đầu dòng ghi những ý chính trong bài làm, không hề có chuyển mạch chuyển ý. Đây là thiếu sót lớn đối với những bài thi có mục đích xét tuyển cao đẳng đại học.
Về lỗi chính tả, có em viết từ "bước ngoặt" thành từ "bước ngoặc"; "Đảng Cộng sản Việt Nam" thành "đảng cộng sản Việt Nam" và rất nhiều từ khác nữa, cần hết sức lưu ý.
Thứ bảy, không xác định được yêu cầu của đề.
Thông thường, các đề thi lịch sửít khi yêu cầu học sinh học thuộc lòng rồi làm bài theo kiểu học thuộc của mình. Vì vậy, khi tiếp xúc với đề, nhất là những đề mang tính tư duy cao, các em thường lúng túng và làm bài theo kiểu học thuộc lòng. Như vậy, dẫn đến kết quả bài thi không cao. Chẳng hạn đề: "Tại sao lại khẳng định từ chiến thắng Việt - Bắc thu đông năm 1947, đến chiến thắng Biên giới thu - đông 1950 là một bước phát triển của cuộc kháng chiến ?". Có học sinh trình bày hết diễn biến từ chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947 rồi đến diễn biến của chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 mà không lí giải được vì sao đó là một bước phát triển vượt bậc của ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Không có nhận xét nào...